Cải cách kiểu 'Zao zuk' có đáng không?

Đề xuất cải cách tiếng Việt của ông Bùi Hiền chỉ để tiết kiệm giấy in bên cạnh thời gian viết ít ỏi, trong khi nó gây ra rất nhiều nhầm lẫn và hậu quả khó lường.

Những ngày qua, dư luận xôn xao về đề xuất thay đổi bảng chữ Quốc Ngữ của PGS. PGS.TS Bùi Hiền. Đây chỉ là những thay đổi về phụ âm đầu, nhưng cũng đủ để nhận ra yếu tố sai lầm và phiêu lưu của đề xuất này, bởi nó dựa trên sự hiểu biết hời hợt về cả tiếng Việt và lịch sử chữ Quốc ngữ. Đồng thời, tác giả của đề xuất đó hoàn toàn không thấy trước những hậu quả bất lợi có thể dẫn đến các hoạt động ngôn ngữ, xã hội và văn hóa ở Việt Nam.

Hậu quả không lường trước được

Lâu nay, nhiều người đã chỉ ra những điểm bất hợp lý của chữ Quốc ngữ, chẳng hạn, có khi dùng đến hai ba ký tự để ghi một phụ âm (Ch, Gh, Gi, Kh, Ng, Ngh, Nh, Ph,…) Th. , Tr), thường không được sử dụng cho cùng một âm vị (C và K, G và Gh, Ng và Ngh). Vậy nếu chỉ đặt vấn đề điều chỉnh một vài trường hợp như ghép C với K, bỏ h khỏi Gh và Ngh, thay Gi bằng Z, thay Ph bằng F thì lại khác, vì nó hợp lý và nhiều người thấy chấp nhận được. . Được rồi. Nhưng đề xuất trên đã đi quá xa với việc dùng K thay cho C, K, Q, dùng C thay cho cả Ch và Tr, dùng Z thay cho D, Gi và R, dẫn đến loại bỏ các phụ âm đầu. Q, Tr và D (hoặc Gi), R.

Ngoài ra, trong loạt bài viết trên Avenir du Tonkin năm 1906, L. Cadière đã vạch ra sự khác biệt giữa C và Q, giữa D, Gi và R về mặt âm vị để chứng minh sự hòa nhập của chúng vào cách viết K và J. đề án cải cách do Tiểu ban Cải cách chữ Quốc ngữ đương đại đề xuất là sai. (Xem Cao Tự Thanh, Tôi và Y trong chính tả tiếng Việt, NXB Văn hóa Văn nghệ TP.HCM, 2014, Phụ lục Nguyễn Nghi dịch).

Vì vậy, không cần phải tưởng tượng nhiều để thấy những hậu quả ngôn ngữ và đặc biệt là văn hóa và xã hội mà đề xuất nói trên sẽ có nếu nó không may được chấp nhận.

Học sinh tiểu học tập viết chữ Việt. Ảnh: HTD

Vô lý và đáng lo ngại

Trước hết, việc loại bỏ một số phụ âm đầu sẽ gây ra sự xáo trộn lớn về mặt từ vựng trong văn bản, khi số lượng các từ đơn âm tăng lên, chẳng hạn trung/thường, da/gia/ra sẽ không còn được sử dụng. phân biệt bằng chữ viết. Hoạt động giao tiếp, thông tin và lưu trữ bằng chữ viết sẽ gặp nhiều trở ngại, chẳng hạn nếu viết là cuq cin’ thì dễ bị hiểu là chính (chuyển ngữ), câu từ, câu cớ, quốc ngữ đều có thể hiểu theo hai nghĩa. như con trâu châu Phi/người châu Phi, trớ trêu/sắt, da ngoài/thêm.

Việc dạy chữ Hán trong nhà trường vốn được nhiều người quan tâm lại gặp nhiều khó khăn hơn, chẳng hạn câu “Có biết thì nên biết…” trong tiếng Trung sẽ được phiên âm theo cách viết mới là “Cụ Nhi”. vi ci ci, dùi gi, vi sao”, đứa nào mạo hiểm đi dạy chữ Hán sẽ phải khóc ròng.

Bên cạnh đó, hàng loạt từ điển ngôn ngữ và khoa học kỹ thuật sẽ phải bỏ đi hoặc in lại, nhiều người nước ngoài sẽ phải học đi học lại một chữ viết tiếng Việt có nét “một mình một chợ”. xa lạ với ý thức chữ viết của họ, vì C, W trong bảng chữ cái mới mang âm vị của Ch, Th…

Tưởng đơn giản hóa ra lại lộn xộn

Thứ hai, cơ sở ngữ âm mà ông Bùi Hiền dựa vào trong đề xuất cải cách là “tiếng nói văn hóa thủ đô Hà Nội” hiện nay. Đáng chú ý là trong khẩu ngữ, mặc dù nhiều người phương ngữ Bắc Bộ nói trong chương trình thành Chông vẫn hiểu Ch và Tr là hai phụ âm đầu khác nhau, nhưng với lối viết Conq quoc cín’ ông họ là một!

Tiếng nói vốn dĩ không chuẩn hơn chữ viết, nếu chỉ theo tiếng nói của một địa phương thì một lúc nào đó chữ Quốc ngữ sẽ bị kéo về vị trí “chữ viết của các phương ngữ”. ” như đã thấy trên nhiều sách báo chữ quốc ngữ trước năm 1945. Chữ Quốc ngữ là một loại chữ ghi âm, ngữ âm thường dao động, có khi ngẫu nhiên. Ít nhiều dẫn đến hệ lụy “đơn thư bất đồng”, không chỉ trong cộng đồng người Việt mà còn ở từng cộng đồng phương ngữ.

Xét cho cùng, việc sử dụng một bảng chữ cái mới như vậy tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với việc tiếp cận các tài liệu thuộc hệ chữ Quốc ngữ hiện có. Việc từ bỏ chữ Hán Nôm đã khiến người Việt Nam gặp nhiều trở ngại trong hoạt động tìm hiểu lịch sử, văn hóa truyền thống dân tộc. Bây giờ có hai hệ thống chữ Quốc ngữ, tiếc là năm, bảy hay mười năm nữa, các trường đại học sẽ phải biên soạn ít nhất một giáo trình chữ Quốc ngữ. Bởi theo đề xuất của ông Bùi Hiền, một số phụ âm đầu như Tr, R bị mất trong bảng chữ cái mới sẽ không có cách phát âm cụ thể, cách đọc dứt khoát như đã có, dẫn đến nhiều khó khăn. để nhận dạng từ vựng, hiểu văn bản.

Lùm xùm to lớn, phổ biến và lâu dài mà đề xuất thiếu cân nhắc của ông Bùi Hiền có thể gây ra (như đã phân tích ở trên) chỉ là tiết kiệm được một ít giấy in bên cạnh một ít thời gian soạn thảo văn bản. sao chép, nó có đáng không?

Trong loạt bài đăng trên Avenir du Tonkin năm 1906, L. Cadière viết: “Ông chủ tịch Tiểu ban Cải cách chữ Quốc ngữ cho rằng, khi tiến hành những cải cách này, người ta muốn bình thường hóa và đơn giản hóa cách viết. thông thường. Mọi người quên rằng sự đơn giản hóa đôi khi dẫn đến nhầm lẫn.”