Tiếng Việt được dạy ở trường nước ngoài như thế nào?

Nhiều trường đại học trên thế giới có khoa tiếng Việt. Nhiều trường phổ thông ở Mỹ dạy chương trình song ngữ Việt – Mỹ. Ngay cả tiếng Việt cũng được đưa vào thi đại học.

Sinh viên Khoa Việt Nam học tại Đại học Quốc gia Kiev, Ukraine

Tiếng Việt trong các trường đại học

Tại Mỹ, nhiều trường đại học lớn đã đưa tiếng Việt vào giảng dạy như Đại học Houston, Đại học California, Đại học Yale, Đại học Oriental, Đại học Washington, Đại học Oregon… Một số trường có chương trình học bổng. Trao đổi sinh viên với các trường tại Việt Nam như Đại học Hobart và William Smith, Đại học Oriental, Đại học Washington…

Theo thống kê, tại thành phố Houston, bang Texas, Mỹ có hàng chục ngàn người nói tiếng Việt, trong đó có cả người châu Á, châu Úc, Đông Âu và Bắc Mỹ. Đây là ngoại ngữ được nói nhiều thứ hai ở Houston (sau tiếng Tây Ban Nha).

Ở Canada, trường đại học dạy tiếng Việt nổi tiếng nhất là Học viện Konrad. Ở châu Âu, trường dạy tiếng Việt lâu đời nhất là Đại học Praha, với ngành “hot” là Dân tộc học Việt Nam. Đại học L’Orientale (Ý), Đại học Humboldt, Đại học Hamburg, Đại học Passau (Đức), Đại học Fulbright (Anh)… đều là những trường có ngành Việt Nam học.

Tại Nga, sinh viên muốn học tiếng Việt và Việt Nam học sẽ tìm đến Đại học Quốc gia Lomonosov. Ở Ukraine, tiếng Việt được giảng dạy tại Đại học Quốc gia Kiev. Tại Nhật Bản, sinh viên học tiếng Việt sẽ học tại Đại học Ngoại ngữ Tokyo. Tại Hàn Quốc, điểm đến sẽ là Đại học Ngoại ngữ Hankuk.

Tại Khoa Việt Nam học, Đại học L’Orientale (Napoli, miền Nam nước Ý), sinh viên được học những kiến thức cơ bản về xã hội, văn hóa Việt Nam, ngữ âm, ngữ pháp, từ vựng tiếng Việt.

Khoa Việt Nam học tại các trường đại học ở châu Âu và châu Mỹ thường có cùng chuyên ngành ở châu Á, bao gồm tiếng Trung, tiếng Thái, tiếng Nhật và tiếng Hàn. Gần đây, ở châu Âu và Mỹ, các chuyên ngành châu Á, trong đó có Việt Nam, rất thu hút sinh viên.

Chương trình học của ngành Việt Nam học được đánh giá là khó và đòi hỏi sự kiên trì. Vì vậy, điểm đầu vào ngành này thường không cao. Tùy theo kỳ thi tuyển sinh đại học ở mỗi nước mà có quy định tuyển sinh khác nhau. Ở Đức, học sinh học một năm dự bị đại học, sau đó tham gia “Kỳ thi tương đương”. Khi có điểm thi, sinh viên nộp tại Khoa Việt Nam học.

Tại Hàn Quốc, từ năm 2016, trong số các môn ngoại ngữ thứ hai trong kỳ thi tuyển sinh đại học, Bộ Giáo dục Hàn Quốc đã bổ sung thêm tiếng Việt. Bài thi gồm 30 câu hỏi trắc nghiệm, kiểm tra ngữ pháp, từ vựng, cách dùng từ trong tiếng Việt. Bài thi kéo dài trong 40 phút.

Tiếng Việt được dạy song ngữ ở trường phổ thông

Texas được coi là bang đầu tiên của Mỹ đưa song ngữ Việt – Anh vào chương trình giảng dạy chính thức tại các trường công lập. Năm 2010, họ tiến hành thử nghiệm tại Trường Stafford gần Houston và thu được kết quả khả quan.

Tại Oregon, theo điều tra dân số năm 2010, có hơn 26.000 Việt kiều sinh sống tại đây. Tại Portland, Oregon, có khoảng 520 sinh viên gốc Việt. Vì vậy, đây cũng là thành phố dẫn đầu về dạy tiếng Việt tại các trường công lập ở Mỹ.

Trường đầu tiên dạy tiếng Việt song song với tiếng Anh ở Portland là Roseway Heights. Để có thể đưa việc dạy tiếng Việt vào trường công là nhờ hai cô giáo người Mỹ gốc Việt: Kim Vorasai và Tina Đặng. Kim Vorasai di cư đến Portland khi mới 5 tuổi. Khi trở thành giáo viên, cô muốn làm một điều gì đó để bảo tồn tiếng mẹ đẻ của mình cho các thế hệ người Mỹ gốc Việt tiếp theo.

Năm 2014, cô cùng Tina Đặng nỗ lực đưa chương trình song ngữ Anh – Việt vào giảng dạy tại Roseway Heights. Hai người dạy hai lớp mẫu giáo. Họ sử dụng tiếng Anh trong nửa ngày. Thời gian còn lại các em phải nói và viết bằng tiếng Việt.

Trước sự thành công của Roseway Heights, Sở Giáo dục Portland đã xem xét việc đưa tiếng Việt vào chương trình giảng dạy song ngữ tại các trường học trong thành phố. Kế hoạch này đã nhận được sự ủng hộ lớn từ cộng đồng người Việt ở nước ngoài và Sở Giáo dục Portland đang xem xét mở rộng chương trình dạy và học tiếng Việt từ mẫu giáo đến lớp 12.

Washington cũng là một trong những bang đi đầu trong việc đưa tiếng Việt vào giảng dạy tại các trường công lập. Trường tiểu học White Center Heights ở thành phố Burien là trường đầu tiên của bang dạy song ngữ tiếng Anh và tiếng Việt. Cụ thể, từ năm 2015, trường bắt đầu triển khai chương trình song ngữ Anh – Việt, học sinh học Toán và Khoa học bằng tiếng Việt và học bằng tiếng Anh với các môn xã hội và ngôn ngữ.

California là bang có nhiều người Việt sinh sống nhất. Các lớp học tiếng Việt khá phổ biến, nhưng mãi đến đầu năm 2015, chính quyền bang mới quyết định mở chương trình song ngữ tại trường tiểu học DeMille ở thành phố Westminster.